Thứ Bảy, 18 tháng 6, 2016

ĂN CHẬM, NHAI KỸ GIẢM TẢI CHO DẠ DÀY – RUỘT

ĂN CHẬM, NHAI KỸ SẼ GIẢM  TẢI CHO DẠ DÀY – RUỘT 
VÀ GIÚP CƠ THỂ KHOẺ MẠNH

Bs. Trần Văn Năm

Quá trình tiêu hoá được ví như một công trình xây dựng lớn, càng có nhiều công nhân chuyên nghiệp công trình càng sớm hoàn thành đúng tiến độ và chất lượng được bảo đảm. Đủ các men tiêu hoá sẽ giúp cơ thể có khả năng hấp thu hết các chất dinh dưỡng do thức ăn đưa vào. Men tiêu hoá là những chất thiết yếu cho quá trình tiêu hoá, phân chia thức ăn thành những phần nhỏ nhất đủ để cơ thể hấp thu được. Có 4 men tiêu hoá cơ bản:



- Lipase giúp tiêu hoá và hấp thu chất béo,
- Protease/Peptidase phân chia chất đạm,
- Amylase thủy phân chất tinh bột.
- Cellulase, có được nhờ sự lên men của của các vi khuẩn có lợi trong ruột già, nó phân chia các phân tử cellulose thành các đường đơn dễ hấp thu.

Nơi đầu tiên thức ăn được tiêu hoá là khoang miệng gồm: môi, lợi, răng, khẩu cái, lưỡi, tuyến nước bọt. Tất cả đều góp phần vào quá trình tiêu hoá thức ăn. Cần cả yếu tố cơ học và hoá học để khởi đầu cho sự tiêu hóa thức ăn trọn vẹn:

- Yếu tố cơ học: động tác nhai để nghiền nhỏ thức ăn và trộn thức ăn với nước bọt (có các men tiêu hoá). Nếu nhai đủ kỹ, thức ăn sẽ càng nhuyễn càng dễ dàng cho men tiêu hoá.

- Yếu tố hoá học: gồm các men có trong nước bọt được tiết ra từ tuyến nước bọt. Nó chứa 98% nước với các chất điện giải, chất nhày, glycoprotein, men và các hợp chất kháng khuẩn. Men amylase trong nước bọt giúp phá vỡ các polysaccharide ở trong khoang miệng. Một men đặc biệt khác tên là ptyalin, giúp tiêu hoá chất tinh bột và glycogen trở thành đơn như maltose và glucose sẽ hấp thu dễ dàng vào máu.

Ptyalin rất quan trọng bởi gì nó là men duy nhất phá huỷ chất tinh bột và nó sẽ bị acid dịch vị phá huỷ nên nếu ptyalin không đủ lượng và thời gian để tiêu huỷ tinh bột (tinh bột thường không bị acid dịch vị tiêu hoá hết vì tinh bột không ở đủ lâu trong dạ dày). Ngoài ra ptyalin còn có tác dụng tiêu huỷ glycogen, Glycogen là một hình thức dự trữ năng lượng. Không như tinh bột, glycogen là chất dự trữ năng lượng trong cơ của động vật, nên khi nhai nhuyễn chất thịt (cơ) ptyalin sẽ có điều kiện tiêu hoá glycogen tốt hơn. Trong nước bọt còn có men Lipase,  một loại men giúp tiêu hoá lipid và chất béo.

Như vậy, để giúp cơ thể hấp thu được đầy đủ chất dinh dưỡng và hệ tiêu hoá trong đó dạ dày - ruột không bị quá tải cũng như duy trì được chức năng hoạt động tối ưu cần phải: ăn thật chậm và nhai đủ kỹ. Đây là biện pháp hữu hiệu để giữ gìn sức khoẻ và phòng bệnh tốt nhất.