BÀI HỌC TỪ ĐẠI DỊCH COVID – 19
Bs. Trần Văn Năm
Đại dịch Covid-19 là thảm họa của nhân loại. Trên 200 nước bị nhiễm hơn 34,4 triệu người, xấp xỉ trên 1 triệu người tử vong [WHO, 6/10/2020], thiệt hại nặng nề trên nền kinh tế toàn cầu, xã hội bất an, mất việc làm, tăng cao bệnh do căn nguyên tâm lý: rối loạn lo âu như, trầm cảm, mất ngủ, béo phì…Qua toàn cảnh Đại dịch Covid-19 từ tháng 12/2019 đến nay, chúng ta có thể rút ra một số bài học quý giá giúp cho cuộc sống ngày càng “đáng sống” hơn.
Ý THỨC – TRÁCH NHIỆM CÁ NHÂN:
Sức khỏe là vốn quý của tạo hóa ban tặng cho mỗi người, nên phải biết trân trọng, chăm sóc vì “mất sức khỏe hầu như mất tất cả”,
Cần sống có trách nhiệm với bản thân và cộng động: vệ sinh cá nhân (mang khẩu trang, thường xuyên rửa tay sạch), thực hiện giãn cách xã hội, bảo vệ môi trường sống:
Bài học: mỗi người là một nhân tố trong gia đình và xã hội. Cá nhân không thể sống tách rời cộng đồng, cần tôn trọng, thực hiện theo các quy định đúng đắn đã được đồng thuận.
ĂN UỐNG KHOA HỌC – PHÒNG BỆNH CHUYỂN HÓA:
Nguyên nhân: do ăn uống không đúng cách kết hợp với sự bất thường trong hoạt động của tế bào và mô của nội tạng, gây ra rối loạn chuyển hóa chất béo, đường, đạm, suy giảm sức đề kháng (khả năng chống bệnh).
Hậu quả: rối loạn lipid trong máu gây xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, bệnh tim do mạch vành, đái tháo đường type 2, Gout, thừa cân – béo phì, bệnh thận mạn tính…cùng lúc phải uống rất nhiều loại thuốc nên ảnh hưởng nhiều bộ phận trong cơ thể,
Tăng tỉ lệ nhập viện và tử vong tăng gấp 3 lần so với người không bị bệnh chuyển hóa (bệnh nền)[ ScienceDaily].
Một Nghiên cứu của Dr. Joshua Denson và Cs*[Tulane University School of Medicine tại New Orleans], nghiên cứu trên 287 người nhập viện vì Covid-19, 66% người bệnh mắc Bệnh chuyển hóa. Kết quả ghi nhận như sau:
-
Bệnh chuyển hóa
Không bệnh
chuyển hóa
Chăm sóc tích cực (ICU)
56%
24%
Trợ thở oxy
48%
18%
H/c Ức chế hô hấp cấp
37%
11%
Tử vong
26%
10%
Nhận xét: tình trạng nguy kịch thậm chí tử vong ở người có hội chứng rối loạn chuyển hóa khi mắc Covid – 19 cao hơn nhiều so với người không Bệnh chuyển hóa.
Bài học: cần kiểm soát cân nặng, phòng và trị tích cực bệnh do rối lọan chuyển hóa bằng các giải pháp sau:
Thực hiện lối sống khoa học, hạn chế tối đa rượu bia, nói không với thuốc là hoặc chất gây nghiện…
Ăn uống hợp lý: đầy đủ thành phần dinh dưỡng (đạm, béo, tinh bột, vitamin, chất khoáng), nên chủ yếu là thực vật, chẳng hạn như cách ăn WFPB**, hạn chế thức ăn nguồn gốc động vật (thịt đỏ, bơ sữa, xúc xích…), giảm đường – muối cùng các loại thức ăn chế biến sẵn, uống đủ nước,
Tập thể dục đủ, đều đặn, vừa sức: dưỡng sinh, yoga, đi bộ, khiêu vũ…
- Thực hành kiểm soát stress: thở sâu, thư giãn, thiền, cầu nguyện…
SỐNG CẦN NIỀM TIN VÀ TÍNH TRUNG THỰC:
Không che giấu, khám và chữa trị khi không may mắc bệnh,
Có niềm tin vững vàng (tin vào đấng toàn năng, hay một liệu pháp chữa bệnh, hoặc Nhân – Quả…) sẽ góp phần tăng sức chống đỡ bệnh, rút ngắn thời gian phục hồi và khả năng khỏi bệnh cao.
*Cộng sự: Dr. John Xie, Yuanhao Zu, Dr. Ala Alkhatib, Thaidan T Pham, Frances Gill, Dr. Albert Jang, Dr. Stella Radosta, Dr. Gerard Chaaya, Leann Myers, Dr. Jerry S. Zifodya, Dr. Christine M. Bojanowski, Dr. Nassir F. Marrouche and Dr. Franck Mauvais-Jarvis.
**WFPB (Whole Food Plant Based Diet): với tỉ lệ % calo như sau: tổng chất đạm 10%, tổng chất béo 10%, tổng bột đường (Carbohydrate) 80%, rau không giới hạn, protein từ sữa 0%, tổng lượng sữa 0%.
