CÁCH NHẬN BIẾT CHẤT OXIDE HOÁ TĂNG TRONG CƠ THỂ
Bs. Trần Văn Năm
Khi có các biểu hiện thường gặp của tăng chất oxide hoá (oxidative stress) trong máu: mệt mỏi, khả năng tập trung kém, năng suất làm việc giảm, tiêu hoá kém, thở gấp khi gắng sức, hội chứng suy nhược mạn tính…một xét nghiệm cần thực hiện là định lượng men Gama - GT (ɤ Glutamyl Transferase, GGT) trong máu.
1. GGT là gì?
GGT là một loại men gan dùng đánh giá hoạt động của gan và tình trạng uống nhiều rượu. Tăng GGT thường gặp trong bệnh viêm gan mạn tính do siêu vi khuẩn, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan, nghiện rượu…Thức ăn gây tăng GGT: tiêu thụ nhiều thịt đỏ, nhiều chất béo bão hoà (mỡ động vật), dầu mỡ đun nóng và rượu.
Giá trị bình thường của GGT (còn tuỳ vào cơ sở xét nghiệm): Nam 50-70U/L và nữ 40-45 U/L.
2. Tăng GGT còn gặp trong các bệnh gì?
- GGT tăng là dấu chỉ điểm cho biết chất Glutathione của cơ thể đang bị giảm.
- Gần đây, GGT còn được biết đến như một dấu hiệu cảnh báo sớm những nguy cơ sức khoẻ khác như: vữa xơ động mạch, tai biến mạch máu não, đái tháo đường type 2, bệnh thận và ung thư.
- Những nghiên cứu trên số lượng lớn dân Mỹ và trên thế giới đã nhận ra GGT đồng hành cùng Hội chứng rối loạn chuyển hoá và là tiền đề của bệnh tim mạch, đái tháo đường cũng như bệnh ung thư.
- Khi nồng độ GGT vượt quá 25 – 35% giới hạn bình thường, khả năng phát triển các bệnh trên tăng đáng kể.
- Nồng độ GGT càng cao, nguy cơ mắc bệnh trong tương lai và tử vong sớm càng tăng, ngay cả khi mức GGT vẫn còn trong mức giới hạn cực trên của kết quả xét nghiệm.
3. Glutathione là chất gì?
Bình thường gan sản xuất Glutathione. Một số loại rau, trái cây và thịt cũng có chứa glutathione. Glutathione là một peptide gồm 3 acid amine và có vai trò quan trọng đối với hoạt động sống cơ thể.Khi men GGT tăng sẽ là dấu hiệu gián tiếp cho biết cơ thể đang bị giảm chất có vai trò bảo vệ, có tên là Glutathione (GSH) là một chất antioxidant mạnh nhất của cơ thể, có nhiệm vụ phục hồi và tái tạo tế bào, tổ chức, giúp cơ thể chống lại stress oxide hoá.
4. Ăn gì để giúp giảm GGT và tăng GSH?
Các loại ngũ cốc, trái cây các loại, quả hạch, các loại rau có màu xanh đậm, uống một lượng vừa phải coffee có tác dụng thúc đẩy sản sinh glutathione,Bông cải xanh, quả Bơ, cà chua, trái cây họ cam quít, ớt chuông…đặc biệt một loại dược liệu được nghiên cứu cả tiền lâm sàng và lâm sàng cho thấy cải thiện lượng GSH và giảm GGT: Cây Cúc gai (Milk thistle, Silybum marianum).
Cúc gai |