NÊN LÀM GÌ KHI BỊ CHỨNG HUYẾT ÁP THẤP
Bs. Trần Văn Năm
Không quá lo lắng khi bị Huyết áp thấp (HAT), cần tìm hiểu các thông tin có ích trong bài viết này. Gọi là HAT khi đo huyết áp đúng kỹ thuật (xem bài Đông y điều trị tăng huyết áp) mà số huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg.
Huyết áp thấp có thể không có biểu hiện gì hoặc một số người có các dấu hiệu dưới đây:
Chóng mặt, choáng váng, hoặc ngất
|
Lạnh, vã mồ hôi, da nhợt
|
Mất tập trung
|
Mệt mỏi
|
Hoa mắt
|
Trầm cảm
|
Buồn nôn
|
Khát nước
|
Các nguyên nhân thường gặp của HAT:
- Có thai: nhu cầu tuần hoàn máu tăng, nên huyết áp người mẹ có xu hướng giảm. Huyết áp sẽ ổn định lại sau sanh.
- Thiếu dinh dưỡng, thời kỳ phục hồi sau một bệnh nặng…
- Bệnh tim mạch: loạn nhịp tim (nhịp nhanh hoặc chậm), bệnh van tim (hẹp – hở van tim), bệnh tim thiếu máu cục bộ, suy tim.
- Bệnh hệ nội tiết: bệnh tuyến giáp hoặc tuyến cận giáp, suy tuyến thượng thận (bệnh Addison), hạ đường huyết, một số trường hợp bệnh đái tháo đường có thể gây hạ huyết áp tư thế do tổn thương thần kinh giao cảm.
- Cơ thể thiếu nước: do sốt, nôn, tiêu chảy, dùng thuốc lợi tiểu quá liều, tập thể dục quá sức. Nặng hơn nữa có thể gây choáng (shock) giảm thể tích máu, do giảm tuần hoàn máu nên cơ thể thiếu oxygen.
- Một số tình huống cấp gây giảm huyết áp thấp đột ngột: Mất máu (chảy máu trong hoặc chảy máu ngoài,); Nhiễm trùng huyết (septicemia), Shock phản vệ (dị ứng thuốc, côn trùng đốt…). Đây là các tình huống khẩn trương cần cấp cứu kịp thời.
Các thuốc có thể gây HAT:
- Thuốc lợi tiểu, thuốc hạ áp (ức chế alpha, ức chế beta, ức chế calcium, ức chế men chuyển) quá liều,
- Thuốc chống Parkinson (levodopa),
- Thuốc chống trầm cảm,
- Thuốc trị rối loạn dương cương (vigra), đặc biệt kết hợp với thuốc nhóm Nitrate (nitroglycerin, lenitral, risordan).
Làm gì nếu bị HAT đột ngột (cấp tính):
- Khi HAT xảy ra đột ngột, cần được khám và xử trí cấp cứu kịp thời.
- Đối với những trường hợp HAT kéo dài, cần tìm các nguyên nhân vừa trình bày để điều chỉnh hoặc dùng thuốc theo chỉ dẫn của thầy thuốc.
- Nếu không tìm được nguyên nhân, có thể thực hiện các biện pháp dưới đây để hạn chế những biểu hiện ảnh hưởng đến chất lượng sống.
