Bổ sung thêm một chỉ định của cây Cỏ mực

CÂY CỎ MỰC CÓ TÁC DỤNG BẢO VỆ THẬN

Bs. Trần Văn Năm

- Tên khác: cỏ Nhọ Nồi, Hạn liên thảo; Tên nước ngoài: white eclipta, Dyer’sweed (Anh).
- Tên khoa học: Eclipta alba (L.) Hassk.,Họ: Cúc (asteraceae)


Cỏ mực rất dễ tìm trong vườn nhà nơi ngoại thành, trong vườn rau, nơi có đất ẩm và bóng mát. Tuy là loại cây không được xếp vào loại quý hiếm, nhưng có dược tính rất tuyệt vời.

- Tính vị: ngọt, chua, mặn, tính mát vào kinh Thận, Can.

- Thành phần hoá học: chứa các dẫn chất thiophen và nhiều dẫn xuất thienyl, terthienyl aldehyde ecliptal (Das Binayal, Chakravarty-CA. 116, 1992,1027094). Dẫn chất coumestan là wedelolacton, stigmasterol và sitosterol bên cạnh chất dimethyl wedelolacton có tác dụng bảo vệ gan. Ngoài ra còn có glucosid, triterpen glycoside,…Độc tính rất thấp, có giới hạn an toàn rộng.
  (theo Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập II, tr. 464 – 467).

- Tác dụng cầm máu: tăng tỉ lệ prothrombin toàn phần, kháng tác dụng dicoumarin (giống vitamin K),

- Độc tính: liều gấp 5 – 80 lần liều thường dùng vẫn không tìm thấy độc tính (theo Viện Dược liệu và Bộ môn Dược lý Đại học Y Hà Nội, 1961). 

- Hoạt chất chính và tác dụng dược lý (*):

Số tt	Hoạt chất	Tác dụng dược lý
1	Wedelolactone	Giải độc gan, Kháng khuẩn, ức chế Trypsin, giải độc tố
2	Eclalbosaponins	Đẹp tóc, Chống tăng sinh tế bào, kháng giardia,
3	Demethylwedelolactone	Giải độc gan, cầm máu, kháng độc tố, nhuộm màu.
4	Dasyscyphin C	Kháng virus, kháng ung thư
5	Eclalbatin	Antioxidant
6	Ecliptalbine, verazine	Hạ cholesterol, giảm đau

- Ngoài các tác dụng trị bệnh đã được nghiên cứu trong và ngoài nước kể trên, trong thực tế điều trị bệnh hàng ngày, chúng tôi đã kết hợp điều trị kinh điển với nước ép hoặc cao Cỏ mực trên một số người bệnh  thận mạn tính do hậu quả tăng huyết áp, đái tháo đường, thận hư nhiễm mỡ… có kết quả xét nghiệm: tăng uree’, creatinine trong máu và xuất hiện đạm, hồng cầu trong nước tiểu. 

Sau hơn vài tháng điều trị, chúng tôi ghi nhận kết quả giảm được uree’, creatinine, giảm hoặc mất đạm, hồng cầu trong nước tiểu.

- Cơ chế tác dụng bảo vệ thận của Cỏ mực có thể do tính kháng viêm, chống oxyt hoá, cầm máu…    

- Qua kết quả bước đầu sử dụng cây Cỏ mực, hy vọng sẽ mở ra hướng ứng dụng hỗ trợ điều trị một số loại bệnh lý thận mạn tính thường gặp có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến cuộc sống người bệnh.

(*) Tài liệu tham khảo:

1.    Nazim Uddin, Atiar Rahman, Nazim Uddin Ahmed, Sohel Rana, Rasheda Akter, Masudul Azad Chowdhury AM. Antioxidant, cytotoxic and antimicrobial properties of Eclipta alba ethanolic extract. Int J Biol Med Res. 2010; 1(4): 341¬46.

2.    Karthikumar S, Vigneswari K, Jegatheesan K. Screening of antibacterial and antioxidant activities of leaves of Eclipta prostrata (L). Sci. Res. Essays. 2007; 2(4): 101-04.

3.    Rupali thorat, Varsha jadhav, Vilasrao kadam, Ninad sathe, Ashwini save, Vikas ghorpade. Evaluation of a herbal hair oil in reducing hair fall in human volunteers. 2009; 6: 974-79.